Prawo rodzinne
Śmiałkowsi i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych
Email:
Telefon:
Czym jest prawo rodzinne? - Prawo rodzinne Śmiałkowski i Wspólnicy
Jest to zbiór przepisów prawnych, które obowiązują każdego z członków rodziny i dotyczą zarówno kwestii majątkowych jak i niemajątkowych. Przepisy te znajdują się w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym.
Jakie są główne zasady prawa rodzinnego?
Prawo rodzinne statuuje trzy główne zasady, zgodnie z którymi winny toczyć się postępowania sądowe w sprawach rodzinnych. Te zasady to:
– Dobro dziecka – zasada ta określa jakie prawa ma dziecko oraz co należy czynić by zapewnić mu jak najlepsza warunki życiowe.
– Zasada ochrony rodziny – przepisy prawa rodzinnego określają jak członkowie rodziny mają najlepiej zadbać o jej dobro.
– Zasada uniezależnienia stosunków rodzinnych od obcych im stosunków majątkowych – przepisy prawa rodzinnego powinny jako priorytet ustalać dobro rodziny w kwestiach majątkowych.
Jakie kwestie reguluje prawo rodzinne?
Prawo rodzinne reguluje kilka niezmiernie ważnych dla rodziny kwestii. Przede wszystkim znajdują się tam uregulowania dotyczące małżeństwa od momentu jego zawarcia aż do ewentualnego zakończenia przez rozwód. Porusza także kwestie władzy rodzicielskiej, jaką mają rodzice względem swoich dzieci, jej sprawowania, ograniczenia i pozbawienia. W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym znajdziemy również regulacje odnośnie adopcji, obowiązku alimentacyjnego a także opieki.
Jakie wyróżniamy sprawy rodzinne?
Sprawy o rozwód
Sprawy o rozwód – które zmierzają do rozwiązania ważnego związku małżeńskiego przez sąd na żądanie jednego lub obojga małżonków. Wśród rozwodów można wyróżnić ich dwa typy – rozwód z orzeczeniem o winie (kończący małżeństwo z winy jednego lub obojga małżonków) lub bez orzeczenia winie. Sama kwestia winy dotyczy tego, który z małżonków swoim zachowaniem przyczynił się do trwałego i zupełnego rozkładu małżeństwa. Orzeczenie o winie któregoś z małżonków powoduje, że w takim przypadku sąd może zasądzić alimenty od osoby, przez którą ustaje związek małżeński na korzyść poszkodowanej osoby.
Sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej
Sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej – dotyczą kwestii podejmowania decyzji w sprawach dotyczących dziecka. Chodzi tu o całokształt jego spraw, czyli o zdrowie, leczenie, edukację, zajęcia dodatkowe, wychowanie, religię, a także o majątek dziecka. Władza rodzicielska może być ograniczona lub odebrana jednemu lub obojga rodzicom w przypadku, gdy nie sprawują jej w sposób prawidłowy i zagraża to dobru dziecka. Jako przykład można podać tu alkoholizm, choroby, nieporadność rodzica, problemy wychowawcze .
Do spraw dotyczących władzy rodzicielskiej zaliczamy również sprawy związane z udzieleniem zgody sądu rodzinnego na dokonanie czynności, które przekraczają zwykły zarząd majątkiem dziecka a także sprawy umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej czy też w zakładzie opiekuńczo-leczniczym.
Sprawy o alimenty
Sprawy o alimenty – najprościej tłumacząc, alimenty to świadczenia na rzecz osób fizycznych, które nie mogą uzyskać środków utrzymania własnymi siłami, do których zobowiązywane są inne osoby bliskie. W przypadku zatem, gdy dana osoba nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, osoba zobowiązana (zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym) do obowiązku alimentacyjnego powinna łożyć na utrzymanie tej osoby.
Często panuje błędne przekonanie, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci trwa z zasady do 18. roku życia, lub do ukończenia przez dziecko nauki w szkole publicznej w systemie dziennym, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia. Jest to nieprawidłowe bowiem obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie jest również związany ze stopniem wykształcenia.
Podczas spraw o alimenty bada się przede wszystkim usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (osoby, na której rzecz mają być zasądzone alimenty, która z takim roszczeniem występuje) oraz możliwości zarobkowe zobowiązanego (osoby, od której mają być zasądzone alimenty). Trudności może przysporzyć termin „możliwości zarobkowe” – oceniając bowiem możliwości spełnienia obowiązku alimentacyjnego bierze się pod uwagę możliwości do osiągania dochodów, a nie tylko faktycznie uzyskiwane dochody. Jeśli osoba zobowiązana posiada odpowiednie wykształcenie i uchyla się od podjęcia pracy, tylko aby nie płacić alimentów, nie może powoływać się z tego powodu na brak możliwości wykonywania obowiązku alimentacyjnego.
Sprawy dotyczące majątku małoletnich lub ubezwłasnowolnionych
Sprawy dotyczące majątku małoletnich lub ubezwłasnowolnionych – małoletni i osoby ubezwłasnowolnione nie mogą samodzielnie podejmować ważnych decyzji dotyczących ich majątku i podejmują je za nich ich rodzice bądź opiekunowie. Często zdarza się jednak, że dana czynność przekracza tzw. zwykły zarząd majątkiem takiej osoby. Do takich czynności należy m.in. zbycie lub nabycie rzeczy większej wartości (np. nieruchomości) czy też zawarcie ugody wraz ze zrzeczeniem się roszczeń na przyszłość. W takiej sytuacji rodzic (jako przedstawiciel ustawowy) lub opiekun powinien wystąpić do właściwego sądu rodzinnego jako sądu opiekuńczego o wydanie takiej zgody, by mógł imieniem danej osoby takiej czynności dokonać. Sąd bada wtedy czy dana czynność będzie zgodna z dobrem dziecka.
Sprawy o kontakty z małoletnimi
Sprawy o kontakty z małoletnimi – często zdarza się, że rodzice osoby nieletniej żyją w faktycznym rozłączeniu wobec czego konieczne jest uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Jeśli rodzice nie będą w stanie się porozumieć i wypracować sposobu utrzymywania kontaktu z dzieckiem w sposób polubowny, rodzic mający utrudniony kontakt z dzieckiem może złożyć do sądu wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Ważne jest, że prawo do kontaktów z dzieckiem jest niezależne od wykonywania władzy rodzicielskiej (co opisano powyżej). Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nadal ma prawo do spotkań z dzieckiem, nawet jeśli dziecko zostało umieszczone w placówce opiekuńczo-wychowawczej czy rodzinie zastępczej. Z drugiej strony sąd może ograniczyć albo całkowicie zakazać kontaktów z dzieckiem, jeśli tego wymaga dobro dziecka.
